Huyết áp thấp không gây nguy hiểm tức thời như cao huyết áp, nhưng nó lại âm thầm ảnh hưởng đến chất lượng sống hằng ngày. Nhiều người chỉ phát hiện ra khi đã có những triệu chứng rõ rệt như chóng mặt, mệt mỏi hay ngất xỉu bất ngờ. Hiểu rõ huyết áp thấp là gì, nguyên nhân từ đâu và cách xử lý đúng cách sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu những dấu hiệu cần lưu ý, cách phòng ngừa và hành động đúng khi huyết áp xuống thấp để không bị bất ngờ trong các tình huống khẩn cấp.
Huyết áp thấp là gì? Chỉ số bao nhiêu là đáng lo ngại?
Huyết áp thấp, còn gọi là tụt huyết áp, là tình trạng khi áp lực máu trong động mạch xuống dưới mức bình thường, khiến máu không được bơm đủ đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não. Chỉ số huyết áp bình thường được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận là khoảng 120/80 mmHg. Khi chỉ số này giảm xuống dưới 90/60 mmHg, được coi là huyết áp thấp.
Tuy không gây ra biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ như huyết áp cao, nhưng huyết áp thấp vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Người bị tụt huyết áp có thể bị choáng váng, mất thăng bằng, ngất xỉu và trong nhiều trường hợp còn gây tổn thương tạm thời cho thận và não do thiếu máu nuôi.
Theo thống kê từ Viện Tim mạch Việt Nam, có khoảng 10-15% dân số có dấu hiệu huyết áp thấp, chủ yếu là nữ giới, người gầy, người cao tuổi hoặc người thường xuyên căng thẳng kéo dài. Đáng chú ý là huyết áp thấp thường bị xem nhẹ, do nhiều người không cảm thấy khó chịu rõ ràng hoặc nhầm lẫn với tình trạng thiếu ngủ, suy nhược.
Để biết huyết áp của mình có nằm trong ngưỡng nguy hiểm hay không, bạn nên đo huyết áp định kỳ bằng máy đo huyết áp điện tử tại nhà hoặc đến cơ sở y tế uy tín. Đặc biệt, nếu bạn có chỉ số huyết áp dưới 90/60 mmHg kèm theo biểu hiện mệt mỏi, chóng mặt hay mất tập trung, hãy xem đó là dấu hiệu cảnh báo cần theo dõi và xử lý kịp thời.
Những dấu hiệu nhận biết huyết áp thấp bạn không nên bỏ qua
Huyết áp thấp không phải lúc nào cũng có triệu chứng rõ ràng, nhưng nếu biết lắng nghe cơ thể, bạn có thể nhận ra những dấu hiệu cảnh báo quan trọng. Dưới đây là các biểu hiện thường gặp:
- Chóng mặt, hoa mắt
Khi thay đổi tư thế đột ngột như từ nằm sang đứng, người bị tụt huyết áp dễ cảm thấy choáng váng, mất thăng bằng. - Mệt mỏi kéo dài
Dù không vận động nhiều, bạn vẫn cảm thấy đuối sức, không đủ năng lượng để làm việc hay sinh hoạt. - Đau đầu, uể oải
Máu lưu thông kém lên não làm xuất hiện cảm giác nặng đầu, khó tập trung, dễ cáu gắt. - Tim đập nhanh, hơi thở ngắn
Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể để bù lại lượng máu và oxy thiếu hụt. - Da tái nhợt, lạnh tay chân
Biểu hiện rõ rệt ở người huyết áp thấp do máu không đủ lưu thông tới các chi. - Ngất xỉu
Trong trường hợp tụt huyết áp quá mức, não không được cung cấp đủ máu sẽ gây mất ý thức tạm thời.
Lưu ý khi theo dõi triệu chứng
- Không nên chủ quan khi chỉ có một dấu hiệu nhẹ, vì huyết áp có thể giảm đột ngột bất cứ lúc nào.
- Ghi chép các thời điểm xuất hiện triệu chứng sẽ giúp bác sĩ dễ chẩn đoán và điều trị.
- Đo huyết áp vào các thời điểm khác nhau trong ngày để có cái nhìn chính xác hơn.
Việc nhận diện sớm các dấu hiệu của huyết áp thấp giúp bạn xử lý kịp thời và tránh những hệ lụy nguy hiểm cho sức khỏe.
Nguyên nhân gây huyết áp thấp: Từ bệnh lý đến thói quen
Huyết áp thấp có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề sức khỏe nền cho đến những thói quen sinh hoạt hằng ngày. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp việc điều trị và phòng ngừa hiệu quả hơn.
Nguyên nhân bệnh lý thường gặp:
- Rối loạn nội tiết
Các bệnh lý như suy tuyến giáp, suy thượng thận, tiểu đường… có thể làm ảnh hưởng đến cơ chế điều hòa huyết áp. - Bệnh tim mạch
Nhịp tim chậm, hở van tim, suy tim là nguyên nhân phổ biến khiến máu không được bơm đủ áp lực. - Mất máu cấp
Chấn thương, xuất huyết tiêu hóa hoặc chu kỳ kinh nguyệt nặng có thể làm giảm thể tích máu, gây tụt huyết áp nhanh chóng. - Nhiễm trùng nặng (nhiễm trùng huyết)
Khi vi khuẩn xâm nhập vào máu, mạch máu giãn rộng làm tụt huyết áp nghiêm trọng.
Thói quen sinh hoạt góp phần gây huyết áp thấp:
- Uống ít nước, mất nước
Cơ thể thiếu nước sẽ làm giảm lượng máu lưu thông, từ đó dẫn đến huyết áp thấp. - Nhịn ăn hoặc ăn uống không đều
Bỏ bữa, nhất là bữa sáng, hoặc chế độ ăn nghèo năng lượng làm cơ thể không đủ dưỡng chất duy trì huyết áp ổn định. - Đứng lâu một chỗ
Gây máu dồn xuống chân, giảm lượng máu trở về tim và tụt huyết áp. - Lạm dụng thuốc
Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc trầm cảm, thuốc giãn mạch có thể làm giảm huyết áp ngoài ý muốn.
Cách xử lý nhanh khi bị tụt huyết áp đột ngột
Khi gặp tình trạng huyết áp thấp xảy ra đột ngột, phản ứng kịp thời có thể giúp hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những cách xử lý đơn giản nhưng hiệu quả trong tình huống khẩn cấp:
Xử lý tức thời tại chỗ:
- Cho người bệnh nằm xuống, nâng chân cao hơn tim
Tư thế này giúp máu dồn về tim và não nhanh hơn, hỗ trợ tăng huyết áp tức thời. - Nới lỏng quần áo, đặc biệt là vùng cổ và bụng
Giúp máu lưu thông tốt hơn, giảm cảm giác ngột ngạt. - Cho uống nước ấm pha muối hoặc nước đường
Giúp tăng thể tích máu và cải thiện tình trạng tụt huyết áp tạm thời. Lưu ý không dùng nếu người bệnh có bệnh tim mạch hoặc tiểu đường. - Mở cửa sổ hoặc đưa ra nơi thoáng khí
Giảm cảm giác khó thở, hỗ trợ người bệnh phục hồi nhanh hơn.
Biện pháp hỗ trợ sau đó:
- Theo dõi huyết áp liên tục bằng máy đo tại nhà
Ghi lại chỉ số huyết áp và nhịp tim để cung cấp thông tin cho bác sĩ nếu cần thiết. - Tránh đứng dậy quá nhanh
Người mới bị tụt huyết áp nên chuyển tư thế chậm rãi để tránh bị choáng ngất lại. - Không tự ý dùng thuốc
Việc sử dụng thuốc tăng huyết áp cần có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không dùng các mẹo truyền miệng không rõ nguồn gốc.
Khi nào cần đến bệnh viện?
- Khi người bệnh không tỉnh táo, co giật, thở khó hoặc huyết áp không tăng trở lại sau 5–10 phút.
- Khi tụt huyết áp đi kèm đau ngực, khó thở, mất thị lực hoặc ngất xỉu.
Việc chuẩn bị sẵn các kỹ năng sơ cứu cơ bản là cần thiết cho cả người bệnh và người thân trong gia đình để đối phó khi huyết áp thấp xảy ra bất ngờ.
Nếu bạn cần tư vấn hoặc muốn đăng ký khám chữa bệnh, hãy liên hệ ngay với Phòng Khám Đa Khoa Sài Gòn Bàu Bàng – địa chỉ y tế uy tín tại Bàu Bàng, Bình Dương.
Thông tin liên hệ:
Phòng Khám Đa Khoa Sài Gòn Bàu Bàng
Địa chỉ: D6, KDC Bàu Bàng, Thị Trấn Lai Uyên, Huyện Bàu Bàng, Tỉnh Bình Dương
Hotline: 0967 175 115 – 0918 798 139
