Tác hại và biến chứng nguy hiểm của bệnh đái tháo đường là nỗi lo lớn với nhiều người, bởi căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn có thể gây tử vong nếu không kiểm soát tốt. Đái tháo đường âm thầm phá hủy các cơ quan quan trọng như tim, thận, mắt, thần kinh, khiến người bệnh đối mặt với nguy cơ nhồi máu cơ tim, suy thận, mù lòa, liệt chi, thậm chí phải cắt cụt chân tay. Không dừng lại ở đó, những biến chứng này còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, vết thương lâu lành, suy giảm miễn dịch và ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý, sinh hoạt hàng ngày. Hiểu rõ về các biến chứng, nhận diện yếu tố nguy cơ và chủ động phòng ngừa là bước quan trọng giúp người bệnh sống khỏe mạnh, kéo dài tuổi thọ và hạn chế tối đa những hậu quả nghiêm trọng của đái tháo đường.
Bệnh đái tháo đường gây ra những tác hại nguy hiểm nào?
Đái tháo đường (hay còn gọi là tiểu đường) là một bệnh lý mãn tính liên quan đến tình trạng rối loạn chuyển hóa glucose trong cơ thể. Khi lượng đường huyết không được kiểm soát, bệnh có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể. Dưới đây là một số tác hại nguy hiểm của bệnh đái tháo đường:
- Tăng nguy cơ bệnh tim mạch
Đái tháo đường là một trong những yếu tố hàng đầu làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng, bao gồm nhồi máu cơ tim, đột quỵ và xơ vữa động mạch. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ bị các bệnh tim mạch cao gấp 2-4 lần so với những người không mắc bệnh. Lượng đường huyết cao trong thời gian dài có thể làm tổn thương các mạch máu, khiến chúng trở nên hẹp và xơ cứng, làm giảm lưu lượng máu đến tim và các cơ quan quan trọng khác. - Tổn thương thận
Đái tháo đường có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến chức năng thận, khiến bệnh nhân dễ mắc bệnh thận mạn tính. Các mạch máu nhỏ trong thận bị tổn thương do lượng đường huyết cao kéo dài, làm giảm khả năng lọc của thận. - Ảnh hưởng đến thị lực
Đái tháo đường là nguyên nhân chính gây ra bệnh võng mạc đái tháo đường, một tình trạng có thể dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Khi lượng đường huyết không được kiểm soát, các mạch máu trong mắt có thể bị tổn thương, gây rò rỉ chất lỏng và dẫn đến sự hình thành các mạch máu mới, bất thường. - Tổn thương thần kinh ngoại biên
Một trong những biến chứng phổ biến và nguy hiểm của đái tháo đường là tổn thương thần kinh ngoại biên, còn gọi là bệnh thần kinh đái tháo đường. Tình trạng này xảy ra khi các mạch máu nhỏ cung cấp oxy và dưỡng chất cho các dây thần kinh bị tổn thương. Người bệnh thường xuyên cảm thấy tê bì, ngứa ran hoặc đau nhức ở tay và chân. Trong trường hợp nặng, tổn thương thần kinh có thể dẫn đến loét bàn chân, nhiễm trùng và thậm chí là phải cắt cụt chi. - Gia tăng nguy cơ nhiễm trùng
Đái tháo đường làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng, đặc biệt là các nhiễm trùng ngoài da và các nhiễm trùng đường tiết niệu. Người bệnh cũng dễ bị nhiễm trùng bàn chân do sự giảm cảm giác và lưu thông máu kém ở vùng chi dưới. - Ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần
Không chỉ ảnh hưởng về thể chất, bệnh đái tháo đường còn tác động mạnh đến sức khỏe tâm thần của người bệnh. Áp lực từ việc phải theo dõi lượng đường huyết, thay đổi chế độ ăn uống, và đối mặt với các biến chứng tiềm ẩn có thể khiến bệnh nhân cảm thấy căng thẳng, lo âu và trầm cảm.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ biến chứng ở người đái tháo đường
Bệnh đái tháo đường có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, tuy nhiên không phải tất cả mọi người mắc bệnh đều gặp phải những biến chứng này. Các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ phát sinh biến chứng ở người bệnh:
- Kiểm soát đường huyết kém: Lượng đường huyết không được kiểm soát tốt là yếu tố chính dẫn đến các biến chứng của đái tháo đường. Khi đường huyết cao kéo dài, các mạch máu và tế bào trong cơ thể sẽ bị tổn thương, đặc biệt là ở thận, mắt và hệ thần kinh.
- Thời gian mắc bệnh: Người mắc đái tháo đường lâu năm có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng nặng nề. Càng sống lâu với bệnh, các tổn thương do đường huyết cao tích tụ theo thời gian càng nghiêm trọng.
- Tăng huyết áp: Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ lớn đối với người bệnh đái tháo đường. Cả đái tháo đường và huyết áp cao đều làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ và suy thận.
- Mỡ máu cao (rối loạn lipid máu): Người mắc đái tháo đường thường có mức cholesterol xấu (LDL) và triglycerides cao, đồng thời mức cholesterol tốt (HDL) thấp, điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và các biến chứng tim mạch khác.
- Béo phì: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường type 2 và cũng là yếu tố gây khó khăn trong việc kiểm soát đường huyết. Người bệnh thừa cân thường có kháng insulin cao, điều này khiến cơ thể khó sử dụng glucose hiệu quả.
- Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường và các biến chứng của bệnh. Vận động giúp cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát tốt mức đường huyết.
- Hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tổn thương mạch máu và làm suy giảm khả năng phục hồi của cơ thể. Điều này làm tăng nguy cơ biến chứng ở người mắc đái tháo đường.
- Tuổi tác: Người cao tuổi có nguy cơ mắc đái tháo đường type 2 cao hơn. Hệ thống miễn dịch và khả năng kiểm soát đường huyết của người cao tuổi kém hơn, dễ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
- Stress và tâm lý: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng mức đường huyết và giảm khả năng kiểm soát bệnh. Stress cũng có thể ảnh hưởng đến sự tuân thủ trong điều trị và chế độ ăn uống của bệnh nhân.
Cách phòng ngừa biến chứng đái tháo đường
Phòng ngừa biến chứng của đái tháo đường là yếu tố quan trọng giúp người bệnh duy trì sức khỏe tốt và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các biện pháp hiệu quả để phòng ngừa biến chứng của bệnh đái tháo đường:
- Kiểm soát đường huyết chặt chẽ: Điều quan trọng nhất trong việc phòng ngừa biến chứng là kiểm soát mức đường huyết ổn định. Bệnh nhân cần tuân thủ chế độ ăn uống hợp lý, sử dụng thuốc đúng cách và kiểm tra đường huyết thường xuyên để đảm bảo mức đường huyết không vượt quá mức cho phép.
- Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống cân bằng và khoa học giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Người bệnh đái tháo đường nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế các thực phẩm có đường cao, tinh bột đơn giản, mỡ động vật. Các bữa ăn cần chia nhỏ và đều đặn trong ngày để tránh sự thay đổi đột ngột của đường huyết.
- Tăng cường hoạt động thể chất: Vận động thể chất là một phần quan trọng trong việc kiểm soát đái tháo đường. Người bệnh nên tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần, bao gồm các bài tập cardio như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc đạp xe. Vận động giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn và kiểm soát mức đường huyết tốt hơn.
- Kiểm soát huyết áp và mỡ máu: Người bệnh cần kiểm tra huyết áp và mức mỡ máu định kỳ để phát hiện kịp thời các vấn đề và điều trị. Hạn chế ăn muối, dầu mỡ động vật và các thực phẩm chứa nhiều cholesterol xấu để giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và các biến chứng khác.
- Duy trì cân nặng lý tưởng: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường và các biến chứng của bệnh. Do đó, việc duy trì một cân nặng khỏe mạnh sẽ giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ phát sinh các biến chứng nghiêm trọng.
- Bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu: Thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tổn thương mạch máu, trong khi rượu có thể gây ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết. Bệnh nhân đái tháo đường nên bỏ thuốc lá và hạn chế uống rượu để bảo vệ sức khỏe.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Người bệnh đái tháo đường cần kiểm tra sức khỏe định kỳ, bao gồm kiểm tra đường huyết, huyết áp, mỡ máu, chức năng thận và thị lực. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu biến chứng sẽ giúp điều trị kịp thời và giảm thiểu tác hại.
- Giảm căng thẳng và quản lý stress: Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng đường huyết và ảnh hưởng đến quá trình điều trị. Người bệnh cần tìm cách giảm căng thẳng bằng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, hoặc các hoạt động giải trí yêu thích.
- Tuân thủ chế độ điều trị của bác sĩ: Việc tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định điều trị của bác sĩ, bao gồm dùng thuốc đúng giờ, kiểm tra sức khỏe và điều chỉnh lối sống phù hợp, sẽ giúp người bệnh phòng ngừa được các biến chứng nguy hiểm.
Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa này không chỉ giúp người bệnh giảm thiểu nguy cơ mắc biến chứng mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.
Nếu bạn cần tư vấn hoặc muốn đăng ký khám chữa bệnh, hãy liên hệ ngay với Phòng Khám Đa Khoa Sài Gòn Bàu Bàng – địa chỉ y tế uy tín tại Bàu Bàng, Bình Dương.
Thông tin liên hệ:
Phòng Khám Đa Khoa Sài Gòn Bàu Bàng
Địa chỉ: D6, KDC Bàu Bàng, Thị Trấn Lai Uyên, Huyện Bàu Bàng, Tỉnh Bình Dương
Hotline: 0967 175 115 – 0918 798 139
